Giới thiệu tổng quan
Bảo Tàng & Vườn Madame De Dalat hay còn được biết đến với tên gọi Biệt điện Trần Lệ Xuân, là một tổ hợp tham quan – văn hóa – giải trí được xây dựng từ năm 1958 trên khu đất rộng 13.000 m².
Nơi đây từng là nơi nghỉ dưỡng của bà Trần Lệ Xuân, một nhân vật lịch sử nổi bật, từng được mệnh danh là “Biệt điện đệ nhất trời Nam”, một trong bốn công trình kiến trúc nổi tiếng tại Đà Lạt cùng với Dinh I, Cung Nam Phương hoàng hậu, Dinh Tỉnh Trưởng.
Sau khi được trùng tu, Madame De Dalat đã trở thành một trong những điểm đến hấp dẫn nhất tại Đà Lạt bao gồm 3 phân khu: khu Biệt điện Trần Lệ Xuân, khu Mộc bản Triều Nguyễn và khu sân khấu kịch thực cảnh Madame Show.
Với sự kết hợp giữa kiến trúc cổ kính, thiên nhiên thơ mộng và các hoạt động nghệ thuật, Madame De Dalat trở thành điểm đến mới mẻ và khác biệt, thu hút đông đảo du khách đến tham quan.
Tìm hiểu về tiểu sử bà Trần Lệ Xuân
Trần Lệ Xuân thường được biết đến với tên gọi Madame Nhu, sinh ngày 22 tháng 8 năm 1924 tại Hà Nội trong một gia đình quý tộc Bắc bộ.
Bà là con gái của ông Trần Văn Chương, một luật sư nổi tiếng, và bà Nam Trân, một nhân vật có ảnh hưởng lớn trong giới thượng lưu. Bà lớn lên trong môi trường giáo dục truyền thống và tinh hoa, nơi mà sự khôn ngoan, trí tuệ và sự thanh lịch được coi trọng.
Năm 1943, ở tuổi 19, Trần Lệ Xuân kết hôn với Ngô Đình Nhu, một nhân vật có tầm ảnh hưởng trong chính quyền Việt Nam. Cuộc hôn nhân này không xuất phát từ tình yêu lãng mạn mà mang tính thực tế, là sự kết hợp giữa hai gia đình quyền quý, nhưng đã mở ra một chương mới đưa bà vào trung tâm quyền lực chính trị.
Những năm tháng sống tại Biệt Điện Trần Lệ Xuân, chính là Madame De Dalat hiện nay, Trần Lệ Xuân đã trải qua những ngày tháng yên bình và hạnh phúc nhất. Bà từng nói rằng đó là “Quãng Thời Gian Hạnh Phúc Nhất” trong cuộc đời bà.
Với tư cách là Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, bà đã tích cực thúc đẩy các cải cách về quyền phụ nữ, nâng cao vị thế của phụ nữ trong xã hội. Bà không ngại đấu tranh cho những điều bà tin là đúng, và sự quyết liệt của bà đã tạo nên nhiều thay đổi quan trọng.
Tuy nhiên, sự quyết đoán và mạnh mẽ của Trần Lệ Xuân đôi khi khiến bà trở thành một nhân vật gây tranh cãi. Một số người cho rằng bà có xu hướng độc đoán và thiếu sự đồng cảm với những người có quan điểm khác biệt.
Sau cuộc đảo chính ngày 1/11/1963 lật đổ chính quyền Ngô Đình Diệm, cả Ngô Đình Diệm và Ngô Đình Nhu bị ám sát, bà cùng các con sang Ý sống cuộc đời ẩn dật và không bao giờ trở lại Việt Nam nữa.
Ngày 24 tháng 4 năm 2011, bà Trần Lệ Xuân qua đời tại Roma, Ý.
Với nhan sắc, trí tuệ và sự quyết đoán, bà Trần Lệ Xuân đã để lại di sản phức tạp, vừa là biểu tượng của nữ quyền, vừa là hình ảnh của sự độc đoán và bi kịch. Câu chuyện về bà vẫn tiếp tục thu hút sự chú ý và tranh luận, như một phần không thể tách rời của lịch sử Việt Nam.
Tham quan các phân khu chính tại Madame De Dalat
Biệt điện Trần Lệ Xuân
Sau sự kiện lật độ chính quyền Ngô Đình Diệm, biệt điện Trần Lệ Xuân bị tịch thu, sung công và giao cho Tòa Thị chánh Đà Lạt quản lý. Năm 1969, Khu Biệt điện được chuyển làm Bảo tàng Sắc tộc Tây Nguyên. Đến năm 2006, toàn bộ Khu Biệt điện được trùng tu, tôn tạo và trở thành trụ sở của Trung tâm Lưu trữ Quốc gia IV.
Biệt điện là sự kết hợp tinh tế giữa kiến trúc Đông và Tây. Kiến trúc sư đã khéo léo kết hợp các yếu tố truyền thống của Việt Nam với những nét đẹp hiện đại của phương Tây, tạo nên một công trình vừa mang tính nghệ thuật cao, vừa tiện nghi và thoải mái.
Các dinh thự trong biệt điện được xây dựng với những đường nét thanh thoát, hoa văn tinh xảo và bố cục hợp lý, thể hiện sự giao thoa văn hóa đặc sắc.
Trải qua không ít bào mòn của thời gian nhưng bằng rất nhiều nỗ lực bảo tồn, Madame De Dalat hôm nay vẫn giữ được không gian kiến trúc gần như nguyên bản, trở thành một trong không nhiều những địa chỉ lưu dấu gắn với biểu tượng của Đà Lạt.
Biệt điện Trần Lệ Xuân gồm có 3 phân khu:
Khu vườn Ký Ức
Khu vườn Ký Ức là “lời chào” đặc biệt Madame De Dalat dành cho du khách.
Nơi đây là mê cung của vô vàn những nghi vấn, những dấu hỏi bất tận về những gì liên quan đến chủ nhân một thời của nơi này và cả những con người đã từng lưu dấu, góp phần làm nên diện mạo đầy mê hoặc của Đà Lạt hôm nay.
Bảo tàng Lâm Viên
Nơi du khách ngược dòng thời gian, lần theo dấu chân những người đầu tiên đặt chân lên vùng cao nguyên Lâm Viên (Lang Biang) ẩn mình trong mây, khám phá câu chuyện đánh thức và đưa vùng đất này trở thành “Tiểu Paris phương Đông” đầy thơ mộng.
Bảo tàng Lâm Viên cũng là nơi tôn vinh hành trình của chiếc áo dài Việt Nam qua từng thời kỳ.
Khu vườn Bà Nhu
Khu vườn Bà Nhu là không gian mỹ cảm bậc nhất trong toàn bộ quần thể kiến trúc khu Biệt điện Trần Lệ Xuân, do KTS người Nhật Hiroshi Kitagawa thiết kế và thi công.
Khu vườn hiện tại vẫn giữ vẹn nguyên vẻ đẹp như thách thức thời gian, với điểm nhấn không thể bỏ qua là suối nhân tạo và hồ nước hình bản đồ Việt Nam, cùng những giai thoại gắn liền với tham vọng quyền lực của vị nữ chủ nhân nơi đây.
Một điểm nhấn mới mẻ trong Khu vườn Bà Nhu chính là con đường ghi dấu ấn những cột mốc và thời khắc quan trọng, gắn liền với cuộc đời Madame Nhu.
Mộc bản triều Nguyễn
Mộc bản triều Nguyễn là tập hợp các bản khắc gỗ được sử dụng để in ấn sách và tài liệu dưới triều đại nhà Nguyễn, từ thời vua Gia Long (1802–1820) đến vua Bảo Đại (1925–1945). Đây là những tài liệu quý giá, ghi lại các thông tin về lịch sử, địa lý, văn hóa, giáo dục, tư tưởng, tôn giáo, triết học, chính trị, quân sự và nhiều lĩnh vực khác của Việt Nam trong hơn một thế kỷ.
Với tổng cộng 34.619 tấm, kho Mộc bản triều Nguyễn là một trong những bộ sưu tập lớn nhất và có giá trị nhất về văn hóa và lịch sử Việt Nam.
Ngày 31 tháng 7 năm 2009, UNESCO chính thức công nhận Mộc bản triều Nguyễn là Di sản Tư liệu thế giới đầu tiên của Việt Nam trong Chương trình Ký ức Thế giới (Memory of the World). Sự công nhận này không chỉ khẳng định giá trị lịch sử và văn hóa của Mộc bản mà còn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo tồn và gìn giữ di sản này cho các thế hệ tương lai. Các tấm Mộc bản được xem như “biểu trưng của một vương triều,” thầm thì kể lại những câu chuyện về quá khứ, từ các chính sách cai trị, nghi lễ cung đình, đến đời sống văn hóa và tư tưởng của người Việt thời bấy giờ.
Hiện nay, kho Mộc bản triều Nguyễn được lưu trữ tại Tòa lưu trữ Mộc bản trong khuôn viên Bảo Tàng & Vườn Madame De Dalat, số 2 đường Yết Kiêu, phường 5, Đà Lạt. Nơi đây không chỉ là không gian bảo tồn mà còn là điểm đến văn hóa, giúp du khách tiếp cận và hiểu sâu hơn về giá trị của di sản này.
Madame Show
Madame Show là một sân khấu kịch thực cảnh đặc biệt nằm trong khuôn viên Bảo Tàng & Vườn Madame De Dalat, tọa lạc tại khu biệt thự Bạch Ngọc cổ kính, số 2 đường Yết Kiêu, phường 5, Đà Lạt.
Điểm nhấn của sân khấu này là vị trí độc đáo trên nền hồ nước nóng, một không gian huyền bí, hòa quyện giữa kiến trúc lịch sử và thiên nhiên thơ mộng của cao nguyên Lâm Viên.
Với mục tiêu tri ân những giá trị văn hóa, lịch sử và con người đã làm nên Đà Lạt, Madame Show mang đến trải nghiệm nghệ thuật kết hợp múa, âm nhạc, độc thoại và các yếu tố thị giác hiện đại, tạo nên một không gian sống động, đầy cảm xúc.
Vở kịch Những Đường Chim Bay, ra mắt từ ngày 20/9/2024, là tác phẩm khai màn của Madame Show, được xem là vở kịch thực cảnh đầu tiên và duy nhất tại Đà Lạt, và có thể là của cả Việt Nam. Tác phẩm không chỉ là một chương trình nghệ thuật mà còn là một hành trình văn hóa, đưa du khách ngược dòng thời gian để khám phá hơn 130 năm lịch sử của Đà Lạt, từ khi được bác sĩ Alexandre Yersin khám phá vào năm 1893.
Bảo Tàng & Vườn Madame De Dalat không chỉ là một bảo tàng mà còn là một không gian nghệ thuật và giải trí, mang đến trải nghiệm đa chiều cho du khách.
