Giới thiệu nhà đày Buôn Ma Thuột
Nhà đày Buôn Ma Thuột nằm tại số 18 đường Tán Thuật, phường Tự An, thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk, là một di tích lịch sử quốc gia đặc biệt, nơi ghi dấu những trang sử bi hùng của dân tộc Việt Nam trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp.
Được xây dựng trong giai đoạn 1930-1931, nhà đày không chỉ là minh chứng cho sự tàn bạo của chế độ thực dân mà còn là biểu tượng của ý chí kiên cường, bất khuất của các chiến sĩ cách mạng.
Lịch sử hình thành và mục đích của nhà đày Buôn Ma Thuột
Nhà đày Buôn Ma Thuột hay còn được biết đến với tên gọi tiếng Pháp Pénitencier de Ban Mê Thuột, được thực dân Pháp xây dựng nhằm giam giữ và đày ải các chiến sĩ cách mạng, đặc biệt là những đảng viên cộng sản và người yêu nước tham gia phong trào Xô Viết Nghệ Tĩnh (1930-1931). Nơi đây được chọn vì vị trí biệt lập, khí hậu khắc nghiệt và sự khác biệt văn hóa, ngôn ngữ với đồng bào dân tộc Ê Đê, tạo điều kiện để thực dân cô lập và giám sát tù nhân một cách chặt chẽ.
Trong giai đoạn 1930-1945, khoảng 3.855 tù nhân chính trị đã bị giam giữ tại đây, chịu đựng những điều kiện sống khắc nghiệt, thiếu thốn, và bị tra tấn dã man. Tuy nhiên, vượt lên trên sự tàn bạo của kẻ thù, các chiến sĩ cách mạng đã biến “địa ngục trần gian” này thành một “trường học cách mạng”, nơi học tập, rèn luyện và tuyên truyền chủ nghĩa Mác-Lênin.
Tinh thần cách mạng kiên trung
Dù phải đối mặt với chế độ giam cầm hà khắc, các tù nhân tại Nhà đày Buôn Ma Thuột vẫn duy trì tinh thần đấu tranh bất khuất.
Cuối năm 1940, một nhóm chiến sĩ cộng sản đã thành lập tổ chức bí mật mang tên “Lực lượng trung kiên”, tiền thân của Chi bộ Đảng Cộng sản đầu tiên tại Đắk Lắk, do đồng chí Trần Hữu Dực làm Bí thư. Chi bộ này đã lãnh đạo các cuộc đấu tranh trong tù, giáo dục lý luận chính trị, và xây dựng cơ sở cách mạng bên ngoài, góp phần quan trọng vào thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945 tại Đắk Lắk.
Nhiều chiến sĩ cách mạng nổi bật từng bị giam tại đây, như Hồ Tùng Mậu, Phan Đăng Lưu, Nguyễn Chí Thanh, Tố Hữu, Võ Chí Công, đã vượt qua những đau đớn về thể xác và tinh thần để tiếp tục cống hiến cho sự nghiệp giải phóng dân tộc. Đặc biệt, câu chuyện về hai nữ tù nhân Trương Thị Lan và Trần Thị Huệ là minh chứng cho tình đoàn kết và sự kiên cường của các chiến sĩ. Dù chỉ được cấp một ít muối trong bữa ăn, họ vẫn chia sẻ cho đồng đội nam, thể hiện tình người trong chốn lao tù khắc nghiệt.
Di tích lịch sử quốc gia đặc biệt
Sau chiến thắng Điện Biên Phủ năm 1954, nhà đày tiếp tục được sử dụng trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ (1954-1975) với các công trình bổ sung như nhà nguyện, nhà “Quốc Thái Dân An”, và khu giam nữ. Đến năm 1980, Nhà đày Buôn Ma Thuột được công nhận là di tích lịch sử cấp quốc gia, và vào năm 2018, Thủ tướng Chính phủ xếp hạng đây là Di tích quốc gia đặc biệt.
Hiện nay, nhà đày được bảo tồn và trùng tu, giữ nguyên kiến trúc ban đầu với màu vàng hoài niệm, khuôn viên sạch sẽ, rợp bóng cây xanh.
Phòng truyền thống trưng bày nhiều hiện vật, tài liệu, và hình ảnh tái hiện cuộc sống của tù nhân, những cuộc đấu tranh, và sự phát triển của Đảng Cộng sản tại Đắk Lắk. Đây là “địa chỉ đỏ” thu hút hàng nghìn du khách mỗi năm, đặc biệt là thế hệ trẻ, đến tham quan, học tập và nghiên cứu lịch sử.
Hành trình tham quan Nhà đày Buôn Ma Thuột
Giá vé tham quan là 20.000 đồng cho người lớn và 10.000 đồng cho trẻ em, với giờ mở cửa từ 7h30 đến 17h00 từ thứ Hai đến thứ Sáu.
Khi tham quan, du khách có thể:
Tìm hiểu kiến trúc xây dựng nhà đày
Nhà đày có diện tích gần 2 ha, được thiết kế theo mô hình chữ U cổ điển với bốn bức tường cao 4m, dày 40cm, bao quanh bởi dây thép gai và vọng gác canh gác 24/24.
Công trình bao gồm sáu dãy phòng giam (lao 1 đến lao 6), một khu xà lim dành cho những tù nhân được coi là “nguy hiểm”, cùng các khu vực như nhà quản ngục, bếp ăn, bệnh xá, và khu tra tấn. Điểm đặc biệt, tù nhân bị buộc phải tự tay xây dựng nhà tù để giam giữ chính mình, một hình thức tra tấn tâm lý tàn nhẫn của thực dân Pháp.
Lắng nghe câu chuyện lịch sử:
Các hướng dẫn viên tại đây sẽ kể lại những câu chuyện bi hùng về các chiến sĩ cách mạng, giúp du khách hiểu sâu sắc hơn về giá trị của tự do và hòa bình.
Dâng hương tưởng niệm
Nhà Bình An trong khuôn viên di tích là nơi tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ đã hy sinh tại nhà đày.
Nhà đày Buôn Ma Thuột không chỉ là một di tích lịch sử mà còn là biểu tượng của tinh thần yêu nước, ý chí kiên cường, và sự đoàn kết của các chiến sĩ cách mạng. Từ một nơi từng được ví như “địa ngục trần gian”, nhà đày đã trở thành một “trường học cách mạng”, nơi ươm mầm những hạt giống đỏ cho sự nghiệp giải phóng dân tộc. Ngày nay, di tích này là điểm đến không thể bỏ qua để thế hệ trẻ hiểu hơn về lịch sử hào hùng của dân tộc, đồng thời trân trọng giá trị của hòa bình và tự do.
Nếu có dịp đến với Buôn Ma Thuột, bạn hãy dành thời gian ghé thăm Nhà đày Buôn Ma Thuột để cảm nhận sâu sắc hơn về những hy sinh và cống hiến của các thế hệ đi trước.
